Tag archieven: Hans Warren

Uit de nalatenschap van Hans Warren 67 – Tom Lanoye 60!

Zestig jaar! Tom Lanoye is, in minder dan geen tijd lijkt het, van aanstormend talent oude garde geworden. En is er iemand om hem op te volgen of iemand om hem te bestrijden, zoals hij zijn voorgangers bestreed? Niemand, niemand, wat reden is tot ongerustheid over de toekomst van onze literatuur. In ieder geval is er verleden genoeg, zie bijvoorbeeld het feestboek Lanoye 60. Groepsportret met brilletje dat talloze uitzichten biedt op Tom en Toms talloze brilletjes. Natuurlijk ontbreekt Hans Warren niet in het boek. Hij haalde de jonge dichter binnen bij zíjn uitgever. Maar eerst had die de oudere dichter ontdekt en studeerde op diens werk af. Voor de gelegenheid, Tom Lanoye zestig dus, kom ik graag met twee plaatjes die níet in het boek staan. De bladzijde met het dankwoord van zijn befaamde ‘licentiaatsverhandeling’ De Poëzie van Hans Warren: Een thematische studie uit het ‘akademiejaar 1980-1981’. En Tom Lanoye in het adressenboekje van Hans Warren: verhuisd van Sint-Niklaas naar Gent en van Gent naar Antwerpen. Moest vervolgd bij de letter T omdat bij de volgende verhuizing onder de L geen plek meer was. Maar niet voor niets beheersen deze drie Vlaamse plaatsnamen ook Lanoye 60.

MARIO MOLEGRAAF

Medemblik

Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp landschappen en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren. Deze maand: kasteel Radboud te Medemblik.

1 okt. [1943] – Met Piet naar Medemblik, kasteel Radboud bezichtigd, ook van binnen (viel erg tegen). Tegen de lunch keerden we langs het viesgroen bespoten gemaal Lely terug. ‘s-Middags weer vogels bestudeerd in het Amstelmeer.

Volkenkundig Museum Gerardus van der Leeuw

Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp landschappen en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren. Deze keer het voormalige volkenkundig museum Gerardus van der Leeuw aan de Nieuwe Kijk in ’t Jatstraat 104 te Groningen.

14 juli {1995] – 14.50 – [over 13 juli] (…) Om even na tweeën kwamen we aan in het Museum Gerardus van der Leeuw voor de tentoonstelling Goudglans en schaduwen, het hoogtepunt van de dag. Na vieren had het geen zin meer nog naar het nieuwe Groninger Museum te gaan. (…)

5 aug. [1998, noterend over 4 aug.] – 16 u. – (…) Vervolgens reden we naar Groningen, een veel aangenamer stad dan Leeuwarden. Hier bezochten we het volkenkundig museum Gerardus van der Leeuw, vooral vanwege de tentoonstelling over Theo van Baaren. Er waren reeksen van zijn collages, veelal met heel felle ogen erin geplakt. Grappig, gek, vervreemdend, maar wat van dat geknutsel te zeggen? Leuk spelletje, maar ietwat kinderachtig om op je oude dag mee door te gaan. Dan zijn ethnografica, die loopt van troep tot de prachtigste dingen. In het begin van de jaren veertig is hij begonnen met het aanleggen van de collectie. Heel wat stukken kocht hij bij Leendert van Lier, met wie hij bevriend was. Uiteindelijk telde de verzameling ruim tweeduizend voorwerpen, uit allerlei gebieden zodat een soort encyclopedie van de volkskunde is ontstaan. (…)

Uit de nalatenschap van Hans Warren 61 – Lucebert

Ik riep nog net geen hoera toen ik de krant van de mat raapte. Mijn glas bourgogne smaakte die avond nog net iets lekkerder dan andere avonden. Noem het leedvermaak. De fascinerende biografie door Wim Hazeu over Lucebert. Hét nieuws van dat boek: de heftige nazisympathieën van de dichter, onderscheiden met de P.C. Hooftprijs en de Prijs der Nederlandse Letteren. Waarom dit ineens nieuws is en Wim Hazeu verbazing acteert, begrijp ik niet helemaal. Er gingen geruchten over, ik heb er met Wim Hazeu over gepraat en gemaild. Alleen kon ik hem het rokende geweer niet aanwijzen. Maar nu zijn de verpletterende bewijzen er dan. Brieven vol met dit soort uitspraken: ‘Sieg Heil und Heil Hitler!’ Hans Warren noteerde op 13 februari 1983 in zijn dagboek: ‘Gerrit (Komrij) heeft me op mijn aandringen eindelijk iets verteld over de smerige uitlatingen van Lucebert over mij in de Haagse Post: dat ik een soort hoerenjongen van de moffen was geweest. Zoiets kun je verwachten van iemand die zelf allesbehalve een smetteloos verleden heeft.’ Let op die tweede zin: wat nu groot nieuws is, wist Hans Warren vijfendertig jaar geleden al. Wat de eerste zin betreft: wéér ontbreekt het rokende geweer, ik kan de bron niet traceren, mogelijk heeft zegsman Gerrit Komrij dingen door elkaar gehaald. Even was alles mooi geweest tussen de twee dichters. In 1954 ontwierp Lucebert het omslag van Hans Warrens Leeuw lente, misschien het veelzeggendste commentaar op de bundel. Hans Warren jubelde in hetzelfde jaar: ‘Lucebert is in onze taal een grote vernieuwer; zijn poëzie neemt een vlucht op internationaal plan, schiet als een vrije reuzenboom omhoog in ’t meestal zo prutserige Nederlandse dichthofje. Zijn lover ruist van nieuwe, grootse, soms verschrikkende geheimen.’ Verschrikkende geheimen, inderdaad: Wim Hazeu verheldert de ware aard daarvan. Lees deze biografie. En lees daarna nog eens de poëzie van Lucebert. Met de nieuwe kennis, zo was mijn onthutsende ervaring, komt heel dit oeuvre als één grote vervalsing over. Al Luceberts gedichten wijken voor zijn woorden van destijds: ‘Eens wanneer alle Germaansche stammen verenigd zijn zal de Jood geen gelegenheid meer hebben bloed tegen gelijk bloed op te zetten.’ Als ik erover nadenk, smaakt ineens zelfs de beste bourgogne bitter. Het zou van goed fatsoen getuigen als die prestigieuze prijzen alsnog worden ingetrokken.

Mario Molegraaf

Hans Warren website terug!

De Hans Warren homepage behoort tot de oudste websites gewijd aan een Nederlands schrijver. Sinds oktober 2002 waren wij online, onder het omslachtige adres zonnet.nl/h.warren. Een site die we, met een lijstje html-codes bij de hand, vulden met interviews, nieuws en verhalen. Tele2, de opvolger van Zonnet, is per december 2016 gestopt met de exploitatie van gratis websites. Ook de Hans Warren homepage verdween. Voor ons een goed moment om onze website te moderniseren. Geen homepage meer, maar een blog. Per 1 februari 2017 zijn we van start gegaan met hanswarren.nl. In de aankomende tijd zullen we dit blog – met dank aan Alex Reuneker – vullen met de content die we vijftien jaar lang hebben opgebouwd op onze vorige website.

Nog even geduld en u kunt weer het hele archief raadplegen.
Het belangrijkste: Hans Warren is terug!

Ronny Boogaart en Eric de Rooij