Goed nieuws! In de eerste week van mei verschijnt Grafkrans, een nieuwe dichtbundel van Hans Warren. In deze bundel staan nooit eerder uitgegeven gedichten die Warren schreef na de dood van zijn moeder op 7 juni 1951. In de bundel ook een nawoord van Mario Molegraaf, met citaten uit nog niet eerder gepubliceerde aantekeningen uit Geheim dagboek.
Grafkrans is de eerste uitgave van uitgeverij Artistiek Bureau van Nick ter Wal. En is hier te bestellen.
Gegevens:
Hans Warren, Grafkransnawoord Mario Molegraafboekverzorging Martien Frijns, omslagillustratie Natalia Simal32 pagina’s, gedrukt in kleurISBN 978908314490020 euro
Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp landschappen, graven en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren. Deze keer het huis van Maria “Sibylle” de Roo (1923 – 1993), Kreukelmarkt 2 in Goes (thans: Soit Conceptstore).
Uit Geheim Dagboek: 17 juli. [1943] – Gisteren ben ik bij Sibylle geweest! Ik heb lang geaarzeld en gewacht (…).Ik beklom de hardstenen stoep en belde aan. Een dienstbode liet me binnen in een rijk gemeubileerde kamer, waarin niemand aanwezig was. Er lag een boeket lamsoorbloemen op tafel, van nervositeit nam ik het op, en stond er wel heel dwaas mee in m’n handen toen ik lichte voetstappen op de trap hoorde, de deur zwaaide open en Sibylle kwam binnen. (…) 3 jan, [1944] – De eerste en tweede januari naar Sibylle geweest; gezellige dagen, prettige sfeer, wat te veel en te lang binnen zitten en te weinig buiten zijn, te weinig alleen met haar ook (behalve ik logeerden er nog een vriendin, een nichtje en een andere dame). Er kwam veel visite. In dat huis merk je wat het eten betreft totaal niets van de oorlog. Ze hebben de onwaarschijnlijkste dingen, als krenten en rozijnen in oliebollen, je kreeg oude port, allerlei andere dranken. Gebak, uitgebreide menu’s van voortreffelijk voedsel; iedere gast had een stuk uitstekende toiletzeep, onbegrijpelijk maar heerlijk. (…) 14 maart. [1944] – Jongstleden zondag naar Goes geweest. Ik kwam tegen twaalven bij Sibylle aan; na de lunch begon het te regenen, en pas om ongeveer vier uur konden we gaan wandelen (…).
Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp landschappen, graven en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren. Deze keer Menno ter Braak (Eibergen 1902 – Den Haag 1940), begraven te Oud Eik en Duinen te Den Haag.
Uit Geheim Dagboek: 30 nov. [1955] – 10.30. – (…) Bij het herlezen een poging gedaan iets van Ter Braak tot me te nemen. Het lukt niet. Onleesbaar. Vroeger geneerde ik me voor mijn eigenzinnigheid. Oh, die papieren Hollandse goden. (…)
29 juli. [1957] – 15 uur. – (…) Van der W. (…) was een van die zeldzame leraren die de moderne literatuur behandelden. Hij besprak met ons in de jaren dertig Slauerhoff, Nijhoff, Marsman, Van Ostaijen, Vestdijk, Ter Braak en Du Perron. En van de ouderen drong hij ons telkens weer Karel van de Woestijne op. (…)
15 april. [1970] – Forum, voltooid verleden tijd; (…) Ik heb Forum niet bewust beleefd, was net veertien toen het tijdschrift in 1935 de geest gaf. Ter Braak heb ik altijd onleesbaar gevonden. (…) (Toch) bleef de Forum-geest, als je het zo mag noemen, leven door Du Perron en Ter Braak. Het Tijdschrift was hun spreekbuis geweest. Ter Braak had er zijn Démasqué der Schoonheid in gepubliceerd. (…)
18 nov. [1986] – 10.10 – Gisteren zijn M. en ik naar de Zeeuwse bibliotheek geweest om een begin te maken met de dagboekenkalender. (…) Ook heb ik het enige exemplaar dat men bezit van Mein Kampf meegenomen. (…) Wat een verwerpelijk geschrijf, wat een slecht mens. Dat íemand hier intrapte, dat íemand hierin meeging!. Ik kan me de wanhoop voorstellen van Ter Braak die zo goed als vergeefs zijn stem verhief tegen deze monsterlijke volksmenner. (…)
Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp landschappen, graven en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren. Deze keer: boekhandel De Oude Mol (Van Broeckhuysenstraat 34 in Nijmegen).
Uit Geheim Dagboek: 23 dec. [1983] – Een zinloze gang gisteren naar boekhandel De Oude Mol. Opgepept met hartpillen, aspirine, abdijsiroop en otrivin begaf ik me rochelend op pad. Om halfzeven waren we in Nijmegen. Nergens een taxi, we moesten het hele eind lopen. Aardige, moderne, goed gesorteerde winkel, prettige mensen, etalage met al mijn werken, prikbord met een reeks artikelen over me. Het werd hondenweer en er kwam nauwelijks iemand. Na een kwartier niet, na een uur niet, en na twee uur niet. De schaamte die je dan bevangt. Willem de Rooij bracht ons door de stortregen naar de trein, hij negeerde de flop. (…)
Dit is de maand dat Marga Minco, een van de belangrijkste moderne auteurs, een groot jubileum viert. De schrijfster van Het bittere kruid kan toch genieten van het zoete leven, zoals ik zelf heb mogen ervaren. Bijvoorbeeld op 24 juni 1984. Marga Minco en haar man, de dichter Bert Voeten, meldden zich die dag kort na vijf uur bij ons thuis. Wat later kwamen Mai Spijkers en Bert Bakker, van de uitgeverij waar de boeken van zowel Hans Warren als Marga Minco verschenen. Daar zitten ze dan, keurig in het pak, op de divan van het huis aan het Pijkeswegje. Van links naar rechts Mai Spijkers, ikzelf hurkend voor een weelde aan pauwenveren, Hans Warren, Marga Minco en Bert Bakker. De maker van de foto, Bert Voeten, ontbreekt. Er volgde een bezichtiging van onze tuin, die zag er aldus Hans Warren in zijn dagboek ‘indrukwekkend uit met al het geboomte en de grasvelden, bijna een park. Wild, onverzorgd, aangenaam’. Weer was er een fotomoment. Daarna de maaltijd, zoals heel vaak bij ‘Inter Scaldes’ in Kruiningen. De borden zijn nét leeg op de in het restaurant gemaakte foto. De contacten tussen de 2e Oosterparkstraat en Pijkeswegje 1 bleven, een enkele ontmoeting, boeken met opdracht, correspondentie. In de brief van 19 februari 1993 komen ze allemaal nog een keer samen. De briefschrijfster Marga Minco, de kort voordien overleden Bert Voeten, Hans Warren en ik, Bert Bakker die van het uitgeverstoneel verdween en Mai Spijkers (in wie ze haar vertrouwen uitspreekt). Marga Minco, overlevende en overlever, op 31 maart 2020 honderd jaar.
