Categoriearchief: Nieuws

Hulp gevraagd: poëtisch debuut Hans Warren?

Bij zijn onderzoek voor de biografie stuitte Mario Molegraaf op een raadsel. Misschien is Warren als dichter eerder gedebuteerd dan altijd is gedacht. Uw hulp is nodig!

De Trekker was het blad van de Nederlandse Jeugdherberg Centrale. Onverwacht genoeg zou het tijdschrift ook wel eens van belang kunnen zijn voor de literatuurhistorie. In 1941 begon Hans Warren artikelen over vogels en landschap te publiceren. Aan het eind van het jaar overziet hij in zijn natuurdagboek de productie: zoveel stukken in dit blad, zoveel in dat. Hij bleek de publicaties keurig te hebben bewaard. In één opzicht klopte de balans niet: hij vermeldde twee beschouwingen in De Trekker, maar van die uitgave ontbrak verder ieder spoor. Een middagje bladeren in de Koninklijke Bibliotheek bood uitkomst. In augustus 1941 had De Trekker voor het eerst een bijdrage van Hans Warren: ‘De kleine strandvogels’. In november 1941 stond een tweede beschouwing in het blad, gewijd aan de ruiters, een groep moeilijk uit elkaar te houden vogels. Tot zover gaat het verhaal zoals een biograaf het graag ziet, alle stukjes van de puzzel keurig op hun plaats. Maar op een kwade dag zag ik op bladzijde 17 van het eerste cahier waarin Hans Warren zijn ‘geheim dagboek’ bijhield een gedicht ‘Lentewandeling’ staan, mét daarbij de bedenking dat hij ‘het eigenlijk schreef voor het Wandelnummer van De Trekker waarnaar ik ’t ook opstuurde.’ Tot nu toe geldt een bijdrage aan het clandestiene blaadje Maecenas van najaar 1944 als het poëtische debuut van Hans Warren. Moet dat worden herzien? Was ‘Lentewandeling’, ontstaan op 9-10 februari 1942, het eerste gedicht dat hij publiceerde? En was deze eer weggelegd voor De Trekker? Het probleem is dat de betreffende jaargang(en) – 1942, heel misschien 1943 – in geen enkele bibliotheek in Nederland aanwezig zijn. Kan iemand helpen? Haar of hem wacht een passende beloning. Ergens moet nog een stapeltje van De Trekker liggen, met het Wandelnummer. Staat ‘Lentewandeling’ erin of niet? Een gewichtige vraag voor de Hans Warrenkunde. Zoek die duistere zolder af, struin die stoffige schuur door. Mail uw vondst naar deze site (h.warren@zonnet.nl).

Het graf van Jac P. Thijsse

Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp graven en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren.

In 1947 publiceerde Hans Warren bij uitgeverij A.A.M. Stols een In Memoriam voor Jac. P. Thijsse in dichtvorm. Het gedicht opent als volgt:

Nooit had de dood mij ruw geraakt.
Nu’ k weet dat gij zijt heengegaan
Verwacht ik nog uw tred, die kraakt
Langzaam in ’t hout der beukenlaan.

Uit de nalatenschap van Hans Warren – deel 21: Tom Lanoye

Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website.



Zaterdag 31 maart 1984. Een belangrijke datum in de literatuur, want het is de dag dat Tom Lanoye officieel debuteerde als dichter, met de geweldige bundel In de piste. Het was geen toeval dat het boek verscheen bij Bert Bakker, ook de uitgever van Hans Warren. En het was ook geen toeval dat Hans Warren de bundel presenteerde. Hij had in de krant al een paar keer de aandacht op het nieuwe talent gevestigd. ‘Op een allerongemakkelijkste manier moest ik mijn speech houden,’ noteerde hij over zijn optreden in een Antwerpse boekhandel. De foto van Hans Warren en Tom Lanoye illustreert de opmerking. Het was allemaal begonnen op 28 oktober 1980 toen Tom Lanoye zich tot Hans Warren richtte. Hij wijdde zijn licentiaatsverhandeling (doctoraalscriptie) aan diens poëzie. Het was de eerste brief van een heleboel brieven, letterlijk een doos vol. Tom Lanoye sprak trouwens ook regelmatig over Hans Warren, bijvoorbeeld op 13 september 1996 in Middelburg. We zien op de foto, direct na deze speech genomen, onder anderen ook Gerrit Komrij en Brigitte Raskin. Inmiddels was Tom Lanoye een gevestigde naam, hoewel hij zijn loopbaan anders was begonnen dan andere schrijvers. Met uitgaven in eigen beheer die moeizaam aan de man moesten worden gebracht. Deze ervaring heeft Tom Lanoye misschien harder, commerciëler gemaakt dan de gemiddelde literator. Al in die oertijd had hij een businessplan, dat hij van a tot z heeft waargemaakt. Wie doet hem dat na? Zonder Hans Warren was het hem, langs andere wegen, met een andere uitgever, ongetwijfeld ook gelukt. Maar niet alleen op de foto van 31 maart 1984 staan de oude en de jonge dichter voor eeuwig naast elkaar.

Mario Molegraaf

Kavafis en Warren: twee optredens van Mario Molegraaf

Naar aanleiding van de bibliofiele uitgave Op de Solex door Algerië , een verhaal van Hans Warren uit 1950 (zie nieuws 28 september jl.), is op maandag 4 november een bijeenkomst in de Drvkkery in Middelburg, aanvang 15.30 uur. Jan van Damme (PZC) spreekt dan met Mario Molegraaf en uitgever Jan Keijser (Avalon Pers). Zie ook stuk van Jan van Damme in de PZC van afgelopen zaterdag 26 oktober

Bij uitgeverij Liverse verscheen deze week De onvoltooide gedichten van Kavafis. Op 18 november organiseert het Literatuurhuis in Utrecht een avond rond Kavafis. Mario Molegraaf en anderen zullen over Kavafis vertellen en gedichten voordragen. Aanvang is 20.00 uur.

Zie ook: Het literatuurhuis en over de onvoltooide gedichten van Kavafis: Zeeland Geboekt

Vertaling Kavafis voltooid met onvoltooide gedichten

Bij Uitgeverij Liverse (Dordrecht) verschijnt eind oktober de eerste Nederlandse vertaling van de onvoltooide gedichten van Kavafis.

De uitgeverij meldt:

Een van de belangrijkste dingen die Mario Molegraaf en Hans Warren (1921-2001) hebben gedaan, was het vertalen van Kavafis. In 1984 verscheen voor het eerst hun versie van zijn poëzie, de uitgave werd regelmatig herzien en aangevuld. Met deze bundel De onvoltooide gedichten is het werk eindelijk voltooid.

Kavafis’ poëzie omvat naast ‘de 154 gedichten’: ‘de verworpen gedichten’ (jeugdgedichten die hij later verloochende), ‘de onuitgegeven gedichten’ en tenslotte deze nu voor het eerst in het Nederlands bijeengebrachte gedichten, in het Grieks spreekt men van ‘ateli’.
In de herfst van 1932, na een zware operatie in Athene, zei Kavafis tegen zijn vrienden: ‘Ik moet nog vijfentwintig gedichten schrijven. Vijfentwintig gedichten!’ Hiermee bedoelde hij deze gedichten, de onvoltooide gedichten, de gedichten in bewerking. Het gaat om gedichten uit zijn laatste levensjaren, gedichten die hij af had willen maken. In deze gedichten, onvoltooid of niet, zit de hele Kavafis. Poëzie om te lezen, maar vooral om mee te leven. Poëzie vervuld van de verslavend-verschrikkelijke spanning van het verbodene. Gedichten waarvan je hart gevaarlijk gaat bonzen.

OP DE KADE
Bedwelmende nacht, in het donker, op de kade.
En later in de kleine kamer van het hoeren-
hotel – waar we ons volkomen aan onze ziekelijke
hartstocht overgaven, uur na uur, aan ons soort liefde –
tot de ramen oplichtten bij de nieuwe dag.

Vanavond, net zo’n nacht, liet voor mij
die nacht van zo lang her herleven.
Geen maan, erg donker
(maar goed ook). De nacht van onze ontmoeting
op de kade; op grote afstand
van de cafés en de bars.

Kavafis, de onvoltooide gedichten / vertaling: Mario Molegraaf – Hans Warren – ISBN 978-94-91034-24-4 – Bordeauxreeks nr. 20 – Uitgeverij Liverse – 64 blz. – € 14.95

Bestellingen via www.liverse.nl