Vanaf 1 maart 2012 presenteert biograaf Mario Molegraaf op onze website, elke eerste dag van de maand, een vondst uit de nalatenschap van Hans Warren. Vandaag presenteren wij met dank en trots aflevering 100, waarin hij teruggaat naar het prille begin van zijn relatie met Warren.

Ik was niet de enige. Er waren méér jongemannen die maar al te graag Hans Warren wilden leren kennen. Zo bood Willem Bijsterbosch zich aan, die later enige faam als schrijver zou verwerven. En een jongeman die in Geheim dagboek Jaap van Oeveren heet, Ko van der Weele in de realiteit, tegenwoordig bekend als Ιάκωβος βαν ντερ Βέιλε, want na zijn studie theoretische natuurkunde bij Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft en een proefschrift op het gebied van chaostherie, Scaling and squeezing in nonlinear dynamics, is hij hoogleraar aan de wiskundige faculteit van de Universiteit van Patras in Griekenland geworden. Hans Warren noteerde Ko’s gegevens in zijn adresboekje. Net als die van mij. Na de kennismaking en na een verhuizing van Waalwijk naar Amsterdam zette ik een nieuw adres in zijn boekje. Zelf schreef hij er weer een telefoonnummer bij. Vreemd dat minstens drie jongemannen zich bereidwillig betoonden. Maar slechts één bleek zijn type, al twijfelde Hans Warren daar eerst ernstig over vanwege foto’s die ik had gestuurd. ‘Eén met baard, een jongen van zeventien!’ schreef hij in zijn dagboek. Toch ontstond er al voor er iets was een gedicht, ‘Voor Mario’ zoals de versie heet in Een otter in Americain: ‘Waarom lok je me uit mijn tent,/ stel je zonder enige gêne/ je jeugd, schoonheid,/ mogelijke beloftes voor de toekomst/ tegenover wat ik ben?’. Hij schrijft me ‘de medeplichtige grijns/ van een gevallen engel’ toe en besluit met de uitnodiging: ‘Kom dan maar om je lessen in liefde’. Een otter kende geen al te gelukkige geschiedenis. Eerst zou er een bundel De Zee komen. Die bleef uit, of duikt eigenlijk op in Een otter. Al snel kreeg de dichter spijt: drie jaar na verschijnen, in de Verzamelde gedichten 1941-1981, blijkt de bundel opgeheven. Er is nu een bundel De vondst in het wrak, vernoemd naar de cyclus waarmee Een otter opende. De vondst in het wrak ‘bevat de gehandhaafde gedichten uit Een otter in Americain,’ meldt de verantwoording. Er is één gedicht toegevoegd, ‘Winter’, maar de gedichten onder de noemers ‘Zee en schrijvers’, ‘Zee en schilders’, ‘Aan, op en boven zee’ zijn weggespoeld. Toch is Een otter me dierbaar. Zeker dit exemplaar. Met niet alleen de in alle exemplaren gedrukte opdracht ‘Voor Mario’,maar ook een opdracht in Hans Warrens handschrift: ‘Voor Mario, nu zeer medeplichtig, het eerste exemplaar op de dag van verschijnen, 21.11.’78.’ Wie van de drie?

MARIO MOLEGRAAF

Een boek schrijven, haast iedereen kan het. Maar een boek waarin een opdracht aan jou staat gedrukt, dat is bijzonder. De overtreffende trap is zo’n opdracht in een Grieks boek. Maar het staat er wel degelijk, op pagina 7 van dit boek uit 2003, in echt Grieks: ‘Aan mijn vrienden uit Goes, Hans Warren en Mario Molegraaf’. Het gaat om de vertaling van een vijf jaar eerder in het Nederlands verschenen werk, Een glanzende fiets door Andriëtte M. Stathi-Schoorel. Met in één exemplaar ervan behalve de gedrukte ook nog een geschreven opdracht. Het boek bevat gesprekken met Griekse auteurs en liefhebbers van Griekse literatuur, onder wie ook – het zal geen verrassing meer zijn – Hans Warren en ondergetekende. Andriëtte Schoorel werd in 1941 geboren in Soerabaja, na een studie Engels vertrok ze naar Griekenland, waar ze Lefteris Stathis ontmoette, met wie ze in 1970 trouwde. Eind 2003 overleed ze in haar woonplaats Athene. Haar eerste bezoek aan ons was in november 1989. Precies twaalf jaar later, een maand voor Hans’ dood, kwam ze voor het laatst naar haar vrienden in Goes. Ik was om een boodschap toen ze arriveerde. Hans sprak tot ik terugkeerde met haar ‘over Plethon, de geleerde uit Mistras, het laatste bolwerk van de Byzantijnse cultuur’, naar zijn zeggen ‘het fijnste deel van haar bezoek’. Met wie zou je verder over dit onderwerp kunnen spreken? Hans Warren concludeert in zijn dagboek: ‘Ik sta er altijd weer verbaasd over dat deze kleine en onopvallend ogende vrouw zo’n diepgaande kennis van allerlei zaken heeft’. Ik zal me haar altijd herinneren, vanwege haar bezoeken en haar boeken, Andriëtte M. Stathi-Schoorel.

MARIO MOLEGRAAF