Ik kan niet wachten om naar Gorssel te gaan, naar Museum MORE, waar tot en met 5 januari 2020 de tentoonstelling For Real. Britse Realisten uit de jaren ’20 en ’30 is te zien. Met vanaf Adshead, Mary tot en met Zinkeisen, Doris Claire namen die mij nog niets zeggen. Eén naam zegt mij des te meer, de naam Brockhurst, Gerald Leslie. Hans Warren was zeer enthousiast over het werk van Brockhurst (1890-1978) en verzamelde vanaf 1977 zijn etsen, in technisch opzicht ‘een wonder’ zoals Hans Warren in een bijdrage aan het literaire tijdschrift Maatstaf schreef. Het onderwerp van Brockhursts etsen was, vervolgde hij in het artikel, ‘Young Womanhood’. Een Brockhurst-expositie in de National Portrait Gallery in Londen heette zelfs A dream of fair women. (De cover van de bijbehorende catalogus is afgebeeld, het RA achter de naam Brockhurst staat voor Royal Academy.) We gingen er natuurlijk heen, in mei 1987, twee keer zelfs. Op het omslag van Maatstaf liet Hans Warren Viba zetten (afgebeeld), een ets uit 1922, de eerste Brockhurst die hij verwierf, april 1977, bij de onvolprezen Galeria Pictura te Middelburg. Later volgde bijvoorbeeld The West of Ireland (afgebeeld), een dubbelportret uit 1928 van twee meisjes. Ik word ook vandaag nog door zijn werk omringd en over Brockhurst de etser bestaat geen twijfel: het is overtuigende, zo niet overrompelende kunst. Eén zo’n portret heeft honderd keer meer te zeggen dan drie zalen vol ‘installaties’ in het Stedelijk Museum. Maar Brockhurst de schilder? Hij gold als een wonderkind, bijvoorbeeld vanwege het zelfverzekerde zelfportret uit omstreeks 1905 (zie afbeelding). Bij het eerste bezoek aan de National Portrait Gallery neigde Hans Warren ertoe Brockhurst ook als schilder ‘groot’ te noemen: ‘Hij was een meester in het weergeven van een zijden shawltje, de wol van een vest’. De tweede keer was hij kritischer. Het bezoek aan Gorssel zal het misschien leren: had hij de eerste keer of de tweede keer gelijk? En wie weet maken ook Mary Adshead en Doris Clare Zinkeisen een verpletterende indruk.

MARIO MOLEGRAAF

De kunsthandel, een wereld vol valse manieren en vol valse mensen. Met natuurlijk grote uitzonderingen, en de grootste uitzondering was Gérard de Smet. Hij was nog nooit in het Rijksmuseum geweest, tot de dag dat hij er een aantal door hem verkochte prenten ging afleveren. Vermoedelijk in zijn opzichtige en volgens Hans Warren zeer ongerieflijke Buick Skylark, niet voorzien van voorstoelen maar van een voorbank. De Smet had zijn geld verdiend met de Tabaksexpress, een groothandel in het tegenwoordig nét niet criminele product. Op latere leeftijd begon hij een grafiekhandel in Middelburg, Sint Jansstraat 66, Galerie Pictura, die ondanks De Smets ogenschijnlijke onnozelheid snel toonaangevend werd en dus aan beroemde museums leverde. De man deed het duidelijk voor zijn plezier, en Hans Warren kocht er voor zijn plezier, vele prachtige etsen bijvoorbeeld van Gerald Brockhurst en van Arthur Briscoe (een van de afbeeldingen, het meisje, is diens uiterst zeldzame ‘At Zeirikzee’, inderdaad zo gespeld). Wij kwamen graag bij meneer en mevrouw ‘Pictura’, zoals we Gérard en zijn Guus noemden, thuis in St. Kruis, Pereweg 8, ook al omdat daar heerlijk werd gegeten en gedronken. En verder was Gérard de Smet leverancier van mijn krielkipjes. Met de sierhoenders die hij fokte, was hij vele malen kampioen. Zó’n kunsthandelaar, je komt er geen tweede tegen. Als ik mijn ogen dicht doe, schuif ik opnieuw heen en weer op de voorbank van de Buick.

MARIO MOLEGRAAF