Auteursarchief: Ronny en Eric

Uit de nalatenschap van Hans Warren – deel 5

Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website.




Hans Warren ergert zich vaak aan zijn vader. Bijvoorbeeld aan diens gierigheid. Van die gierigheid is niets te merken wanneer Piet Warren zich, na zijn pensioen, als goochelaar ontpopt. Honderden guldens worden dan gespendeerd aan wonderbuizen, een wonderkannetje, een verdwijnende kandelaar, een pingpong-mysterie. Bij de spullen op deze foto’s denk je in eerste instantie ook aan de goocheldoos of de speelgoedkist. Maar het blijkt om een serieuze aangelegenheid te gaan. Piet Warren was hoofd van de plaatselijke luchtbeschermingsdienst geworden en leefde daarbij zijn talenten als uitvinder en knutselaar uit. Op donderdag 27 oktober 1938 beleeft hij zijn finest hour. Er worden luchtbeschermingsoefeningen in Zeeland gehouden, onder meer de minister van defensie en de minister van binnenlandse zaken zijn present. Het gezelschap wordt naar Borssele gebracht om een wonder te aanschouwen. De krant berichtte: ‘Naast een groot aantal plattegronden en kaarten waren hier enkele vernuftige apparaten aanwezig waarmede door het verdraaien van enkele knoppen en het inschakelen van lampjes de juiste positie der vliegtuigen en de tijdsduur noodig voor het bereiken van de gemeente gevonden konden worden. Het hoofd van den luchtbeschermingsdienst, de waterbouwkundig ambtenaar P. Warren, heeft daarmede prachtig werk geleverd.’ De burgemeester van Borssele keek jaloers toe. Hij zou zich wreken, en Piet Warren verzon vervolgens een tegenzet. De domste zet van zijn leven, waardoor hij uiteindelijk zijn baan en het heerlijke huis op de Zeedijk verspeelde.

Mario Molegraaf

Uit de nalatenschap van Hans Warren – deel 4

Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website.


Spot is geen genre dat je met Hans Warren verbindt. Maar tot zijn vroegste poëzie hoort een reeks satirische versjes, de ‘School-poëzie’, in het schooljaar 1937-1938 geschreven in samenwerking met Maria de Roo, de ‘Sibylle’ uit Geheim dagboek. Het belangrijkste mikpunt is hun leraar natuurkunde, A.J.C. Nordlohne, bijgenaamd ‘Kis’. Warren heeft in een tekenblok óók spotprenten gemaakt. Op eentje ervan komt een andere leraar voor, zijn leraar Frans, C.W. de Wijs, bijgenaamd ‘Billy’. In de tekenblok moet vooral moeder Warren het ontgelden, altijd bezig met haar tuin en met haar planten, maar daarin kennelijk niet de handigste. We zien op een van de afbeeldingen een struikelpartij. Hans Warren is niet alleen verantwoordelijk voor het plaatje, maar ook voor het praatje: ‘Mother is going to verpot our walking-stick-cactus and struikels over the drempel of the door and takes thereby the allures at of a danceress.’ Op de andere tekening zien we, op de rug, Adrie Everse die haar aanstaande in huize Warren komt voorstellen. Zij had Hans les gegeven op de lagere school in Borssele en was een kennis van zijn ouders. In 1938 trouwen zijn onderwijzeres en zijn leraar, dus de prent dateert van voor die tijd. Het tafereel kunnen we duiden doordat Hans Warren het voorval op 23 oktober 1969 in zijn dagboek beschrijft: ‘Mijn vader, die wanneer hij iemand op afstand wilde houden ongelooflijk geaffecteerd kon spreken, kraaide na de begroeting “En, waer ghaet de huwelijksreis naer toe?” Ik wist me geen raad toen Billy, wat verbouwereerd achteruittredend, met zijn achterste een van m’n moeders vermaledijde cactussen raakte in een lage vensterbank.’ Misschien was de herinnering grappiger dan de werkelijkheid van ruim dertig jaar eerder. Want we zien hoe moeder Warren een plant omverduwt, en geen cactusstekels in een leraarsreet.

Mario Molegraaf

Uit de nalatenschap van Hans Warren – deel 3

Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website.



‘Ik voel mezelf meer een Mennes dan een Warren,’ noteert Hans Warren op een gegeven moment in zijn dagboek. Een gevoel dat hem werd bijgebracht door zijn moeder, zelf een Mennes, Albertina Femmetje, geboren op 28 februari 1894, om vijf uur ’s morgens om precies te zijn. Vooral voelde Hans Warren zich verwant aan zijn overgrootvader. Mei 1943 loopt hij rond met lang haar, enorme bakkebaarden en het brilletje van deze Jan Alberts Mennes. Hij is de meest illustere figuur uit Hans Warrens voorgeslacht, hij haalde de Encyclopedie van Zeeland en zelfs een website als Orgues en France et dans la monde. ‘Ce facteur, ancien de chez lohmann et de chez preuniger, s’était installé en 1843 à son compte à Middelburg et s’était spécialisé dans la construction de petits orgues.’ Volgens de gegevens van de kerkelijke gemeente Groningen is hij, een zoon van Gerrit Mennes en Maria Pol, op vrijdag 3 juli 1807 in de Martinikerk gedoopt. Over de volgende drieëndertig jaar van zijn bestaan valt niet veel te achterhalen, ook niet in de enorme doos met tekeningen en nota’s van hem in het Gemeentearchief van Rotterdam. In elk geval belandt Jan A. Mennes in 1840 te Middelburg als knecht van Diederik Hendrik Lohman (1797-1856), een beruchte telg uit een beroemd geslacht van Groningse orgelbouwers. Al snel gingen hij en een andere Lohman, de uit Utrecht afkomstige G.H. Preuniger (1814-1851), zonder Lohman verder, zo blijkt uit de advertentie van oktober 1840. Ook tussen hen kwam het tot een breuk, zie de twee andere knipsels van november 1842. In 1850 trouwt Jan A. Mennes met een veel jongere vrouw, de twee kinderen die ze al hebben, worden bij die gelegenheid erkend en gewettigd. Eind 1890 overlijdt hij. Even was het een familiebedrijf, J.A. Mennes & Zonen, vervolgens & Zoon, toen verdween ook die ene Zoon. Maar hij was de trots van de familie, en hij kijkt ook trots op het schilderijtje dat van hem bestaat, met rechtsboven een heus familiewapen. Alleen draagt hij op het portret geen brilletje. Híj had dat niet nodig om zich te voelen wie hij was, Jan Albert Mennes, orgelmaker.

Mario Molegraaf

Facebook of dagboek?

Onder de kop Facebook of dagboek? bespreekt Ria Zifkamp in de Gaykrant van deze week de nieuwste bloemlezing uit Geheim dagboek. In haar enthousiaste bespreking roept ze jonge lezers van de Gaykrant op vooral eens een dagboek van Warren ter hand te nemen: je mist anders wel heel veel moois!

Luxe-exemplaren Warren-catalogus Fokas Holthuis

Van de catalogus die antiquariaat Fokas Holthuis maakte van Niek Oele’s Warren-collectie (zie nieuws 15 juni 2011) zijn na lange tijd 35 luxe-exemplaren gedrukt, met als bibliofiele bijlage een genummerde uitgave van twee nagelaten gedichten van Hans Warren (met de hand gezet en gedrukt door Nick ter Wal).