Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website.

Zaterdag 31 maart 1984. Een belangrijke datum in de literatuur, want het is de dag dat Tom Lanoye officieel debuteerde als dichter, met de geweldige bundel In de piste. Het was geen toeval dat het boek verscheen bij Bert Bakker, ook de uitgever van Hans Warren. En het was ook geen toeval dat Hans Warren de bundel presenteerde. Hij had in de krant al een paar keer de aandacht op het nieuwe talent gevestigd. ‘Op een allerongemakkelijkste manier moest ik mijn speech houden,’ noteerde hij over zijn optreden in een Antwerpse boekhandel. De foto van Hans Warren en Tom Lanoye illustreert de opmerking. Het was allemaal begonnen op 28 oktober 1980 toen Tom Lanoye zich tot Hans Warren richtte. Hij wijdde zijn licentiaatsverhandeling (doctoraalscriptie) aan diens poëzie. Het was de eerste brief van een heleboel brieven, letterlijk een doos vol. Tom Lanoye sprak trouwens ook regelmatig over Hans Warren, bijvoorbeeld op 13 september 1996 in Middelburg. We zien op de foto, direct na deze speech genomen, onder anderen ook Gerrit Komrij en Brigitte Raskin. Inmiddels was Tom Lanoye een gevestigde naam, hoewel hij zijn loopbaan anders was begonnen dan andere schrijvers. Met uitgaven in eigen beheer die moeizaam aan de man moesten worden gebracht. Deze ervaring heeft Tom Lanoye misschien harder, commerciëler gemaakt dan de gemiddelde literator. Al in die oertijd had hij een businessplan, dat hij van a tot z heeft waargemaakt. Wie doet hem dat na? Zonder Hans Warren was het hem, langs andere wegen, met een andere uitgever, ongetwijfeld ook gelukt. Maar niet alleen op de foto van 31 maart 1984 staan de oude en de jonge dichter voor eeuwig naast elkaar.

Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website.

Hannah Warren, de dochter van, koestert zo’n haat jegens haar vader dat ze zelfs zijn taal niet wil bezigen. Haar website houdt ze dan ook in het Engels bij. In voortreffelijk Engels, dat moet gezegd. Helaas maakt die vorm de inhoud niet minder naar. ‘My father disgraced our family,’ lastert ze. En ze heeft het over een ‘fatal mistake my father made’. Uitlatingen die om uitleg vragen, maar die verstrekt ze niet. Daarentegen meldt ze weer heel stellig dat door toedoen van haar vader ‘my family and I were exposed to a on-going charade of shame & mortification’. Het bewijst allemaal weer eens dat verbittering, wraak, rancune niet de meest verstandige en waardige gedachten opleveren. Ze kondigt aan ‘my side of the story’ te willen opschrijven. Hoe zou het toch komen dat ik daarnaar níet nieuwsgierig ben? Terwijl het onderwerp me fascineert: Hans Warren als familieman. Zó heb ik hem nooit gekend. Toen ik in zijn leven verscheen, was het een voorbij hoofdstuk. Er zijn talloze foto’s van het vijfkoppige gezin. Hans Warren zelf staat er zelden op, waarschijnlijk omdat hij optrad als gezinsfotograaf. De foto’s die hem wél als vader tonen, vervullen me met verbazing en ontroering. Een vader die zo kijkt als de vader op de foto’s, een vader die zijn kindje zo vasthoudt als deze vader, hoe kan dat ooit een foute vader zijn? Op 8 mei 1958, twee dagen na de geboorte van zijn derde en laatste kind, schreef hij een gedicht ‘Leren leven’. Hij gebruikte de achterkant van een vel van vogelhandel ‘De Edelzanger’ waar hij vaste klant was. Hij vouwde het blad dubbel en schreef op één kant een kladversie, op de andere kant een netversie. In het gedrukte dagboek (niet in het oorspronkelijke cahier) vinden we nóg een versie, een achteraf-gezien variant. Dáárin beweert hij: ‘Het lijkt op het compromis/ dat gevreesd werd in de jeugd’ en ‘We verlaten het gedicht geredelijk/ voor een kleine nood van de naaste/ en noemen dat winst’. Maar indertijd schreef hij zonder cynisme: ‘Hoe ver is dit van het compromis’ en ‘We verlaten het gedicht geredelijk/ voor een kleine nood van de naaste,/ het is alles winst’. O ja, er vallen in Geheim dagboek soms harde woorden over Hannah, daarin tot Beryl omgedoopt. Maar dit gedicht en de foto’s getuigen: hij heeft wel degelijk zijn best gedaan, als echtgenoot, als vader, ook als vader van Hannah, die onlogisch genoeg besloot wél met zijn achternaam door het leven te gaan.