Goed nieuws! In de eerste week van mei verschijnt Grafkrans, een nieuwe dichtbundel van Hans Warren. In deze bundel staan nooit eerder uitgegeven gedichten die Warren schreef na de dood van zijn moeder op 7 juni 1951. In de bundel ook een nawoord van Mario Molegraaf, met citaten uit nog niet eerder gepubliceerde aantekeningen uit Geheim dagboek.
Grafkrans is de eerste uitgave van uitgeverij Artistiek Bureau van Nick ter Wal. En is hier te bestellen.
Gegevens:
Hans Warren, Grafkransnawoord Mario Molegraafboekverzorging Martien Frijns, omslagillustratie Natalia Simal32 pagina’s, gedrukt in kleurISBN 978908314490020 euro
Elke twee weken schrijft Eric de Rooij op Literair Nederland over de boeken die van betekenis zijn (geweest) in zijn leven. Deze week over Geheim dagboek.
“Zo arriveerde, weliswaar verlaat, op 12 augustus 1986 het boekenpakket dat mijn leven drastisch veranderde: de eerste twee delen Geheim dagboek van dichter Hans Warren (1921 -2001). Zijn dagboek bracht mij op het spoor van Maria Dermoût, Julien Green en, vooral, Konstantinos Kavafis. Maar bovenal, Geheim dagboek verbond mij voor het leven met een blozende jongen uit Zeeuws-Vlaanderen. Bij hem in Amsterdam-West stond een rijtje Geheim dagboek. ‘Jij ook?’ vroeg hij.”
Aan uitgevers geen gebrek, goede en slechte (die ondanks hun stuitende gestuntel toch eeuwig blijven zitten), saaie en kleurrijke, uitgevers die het beweren te doen voor de hoge literatuur, uitgevers die het heimelijk doen voor het lage geld. Maar er is slechts één Mai Spijkers, onverwisselbaar en onmiskenbaar en ik denk ook onmisbaar, een man die zich nooit anders voordoet dan hij is. Ik ken hem al heel lang, zomer 1978 ging hij werken voor uitgeverij Bert Bakker, zomer 1978 verscheen ik in het leven van Hans Warren, Bert Bakker-auteur. In januari 2000 nam hij afscheid van zijn uitgeverij Prometheus, grotere zaken wachtten. Er was een feest met een welkomstlied, op de melodie van ‘Tulpen uit Amsterdam’. Hans Warren en ik waren erbij, zie zijn dagboek. Mai dankte, met naar alle waarschijnlijkheid de langste brief die hij ooit heeft geschreven. Een Mai-brief bestaat gewoonlijk uit aanhef, één zin, groet. Jean Pierre Rawie heeft verteld dat Mai hem eens meldde niet bij een boekpresentatie aanwezig te kunnen zijn, hij beloofde een brief. Die ook kwam: ‘Beste Jean Pierre, ik kan helaas volgende week niet aanwezig zijn. Vriendelijk, Mai’. Punt. Rawie’s relaas is te vinden in Ja hai, met Mai, samen met stukken van Herman Brusselmans, Gerrit Komrij, Tom Lanoye en uiteraard Hans Warren. Het boek, nooit in de handel geweest, werd uitgebracht ter gelegenheid van Mai’s afscheid. Dat geen echt afscheid was. Ongeveer voor hij het boek uit had, was hij weer terug. Als uitgever, of eigenlijk gewoon als de enige echte Mai Spijkers.
Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp landschappen, graven en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren. Deze keer: Gennep.
Uit Geheim Dagboek: 18 april [1991] – 14 uur – (…) In Gennep bekeken we het raadhuis en de gevel van de hervormde kerk in wat ‘rustige barok’ heet. Eigenlijk mocht er geen versiering aan, maar de uitbundige stijl liet zich niet helemaal onderdrukken. (…) 5 juli [1998] – zondag, 12.45 – (…) We maakten nog een rondrit langs de Duivelsberg en het Reichswald eer we naar het Streekmuseum in Gennep gingen, voor de opening van een expositie uit de collectie van Ursula Heys-Voorhuis. Een enorm gekrakeel, gegalm onder de gewelven. Hans Witte en zijn vrouw Nettie, een aardige, slanke verschijning. Ursula, in het blauw en stralend. Een oude heer met stok, nog gammeler dan ik, kreeg een Afrikaans krukje aangereikt om op te zitten, ik benijdde hem.
Het is pas echt feest als je er niet bent geweest, leek Hans Warren vaak te denken. ‘De val in Parijs heeft toch een paar goede gevolgen,’ noteerde hij op 18 december 1998 in zijn dagboek. ‘Anders zouden we nu op pad moeten om dat 40-jarig huwelijk van M.’s ouders te vieren’. Het is inmiddels, bijna een kwarteeuw later, de tijd dat het huis van mijn ouders wordt ontruimd, een tijd dat je onvermijdelijk teruggaat in de tijd. En zo bijvoorbeeld belandt in de tijd van het tot Hans Warrens vreugde gemiste feest. Zelfs de fax komt tevoorschijn die ik op de bewuste dag verstuurde via mijn mobieltje. Door mij ook met Hans’ naam ondertekend. Op 1 juni 1994 betoonde hij zich in zijn dagboek al even tevreden. Deze keer omdat hij verstek kon laten gaan op de begrafenis van mijn oma: ‘Ik ben zo blij dat ik niet mee hoef, M. verwacht het niet van me, hij weet hoe een hekel ik heb aan begrafenissen. Daarom zit ik vol goede voornemens, ik wil het hem naar de zin maken.’ Tot de door mij van mijn ouders geërfde stukken hoort ook een wijngidsje, Wijn van a tot z, met een etiketje van een boekhandel in Goes én met een brief door Hans Warren erin. Door hem ook met mijn naam ondertekend. Een brief waaruit blijkt dat hij toch heus zijn best deed. Desnoods op het verzinnen van een overtuigende smoes.
