Maandelijks archief: juli 2020

Menno ter Braak

Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp landschappen, graven en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren. Deze keer Menno ter Braak (Eibergen 1902 – Den Haag 1940), begraven te Oud Eik en Duinen te Den Haag.

Uit Geheim Dagboek:
30 nov. [1955] – 10.30. – (…) Bij het herlezen een poging gedaan iets van Ter Braak tot me te nemen. Het lukt niet. Onleesbaar. Vroeger geneerde ik me voor mijn eigenzinnigheid. Oh, die papieren Hollandse goden. (…)

29 juli. [1957] – 15 uur. – (…) Van der W. (…) was een van die zeldzame leraren die de moderne literatuur behandelden. Hij besprak met ons in de jaren dertig Slauerhoff, Nijhoff, Marsman, Van Ostaijen, Vestdijk, Ter Braak en Du Perron. En van de ouderen drong hij ons telkens weer Karel van de Woestijne op. (…)


15 april. [1970] – Forum, voltooid verleden tijd; (…) Ik heb Forum niet bewust beleefd, was net veertien toen het tijdschrift in 1935 de geest gaf. Ter Braak heb ik altijd onleesbaar gevonden. (…) (Toch) bleef de Forum-geest, als je het zo mag noemen, leven door Du Perron en Ter Braak. Het Tijdschrift was hun spreekbuis geweest. Ter Braak had er zijn Démasqué der Schoonheid in gepubliceerd. (…)


18 nov. [1986] – 10.10 – Gisteren zijn M. en ik naar de Zeeuwse bibliotheek geweest om een begin te maken met de dagboekenkalender. (…) Ook heb ik het enige exemplaar dat men bezit van Mein Kampf meegenomen. (…) Wat een verwerpelijk geschrijf, wat een slecht mens. Dat íemand hier intrapte, dat íemand hierin meeging!. Ik kan me de wanhoop voorstellen van Ter Braak die zo goed als vergeefs zijn stem verhief tegen deze monsterlijke volksmenner. (…)

De Oude Mol in Nijmegen

Op zijn zwerftocht door Nederland fotografeert Martin van der Kamp landschappen, graven en gebouwen die verbonden kunnen worden met het leven en werk van Hans Warren. Deze keer: boekhandel De Oude Mol (Van Broeckhuysenstraat 34 in Nijmegen).  

Uit Geheim Dagboek:
23 dec. [1983] – Een zinloze gang gisteren naar boekhandel De Oude Mol. Opgepept met hartpillen, aspirine, abdijsiroop en otrivin begaf ik me rochelend op pad. Om halfzeven waren we in Nijmegen. Nergens een taxi, we moesten het hele eind lopen. Aardige, moderne, goed gesorteerde winkel, prettige mensen, etalage met al mijn werken, prikbord met een reeks artikelen over me. Het werd hondenweer en er kwam nauwelijks iemand. Na een kwartier niet, na een uur niet, en na twee uur niet. De schaamte die je dan bevangt. Willem de Rooij bracht ons door de stortregen naar de trein, hij negeerde de flop. (…)

Uit de nalatenschap van Hans Warren 89 ~ Brigitte Raskin

Hans Warren kreeg zelden een literaire prijs, en hij deelde zelden literaire prijzen uit. Maar in 1989 zat hij in de jury van de spraakmakende AKO-prijs die zeer tot zijn voldoening naar de hem onbekende Vlaamse schrijfster Brigitte Raskin ging voor haar prachtige boek Het koekoeksjong. Zij wordt in zijn dagboek voor het eerst vermeld op 19 december 1988, maar ze duikt pas op 19 mei 1989 in levenden lijve op, uitgerekend tijdens de prijsuitreiking, of eigenlijk het voorafgaande diner in Amsterdam: ‘M. en ik deelden een tafel met onder meer Brigitte Raskin en Hans van Mierlo. Ik heb veel met haar gepraat, het was moeilijk niets te verklappen’. Het is tegenwoordig stil rond Brigitte Raskin, op 25 juli wordt ze 73 jaar. Ze verdween ook, zoals die dingen soms gaan, uit mijn bestaan. Maar ze is beslist niet alleen de vrouw van dat ene werk, ze schreef nog een aantal minstens even geslaagde boeken. Bijvoorbeeld De maagd van Antwerpen, allesbehalve autobiografisch, in 1992 een Vlaams ‘actieboek’ en daarom in Nederland nauwelijks bekend. Het onderwerp is een vrolijke optocht uit 1902 die door een brand in een ramp ontaardde. ‘Zo’n soort verhaal waar zij het geheime recept van heeft: kille archiefstukken wordt warm leven ingeblazen,’ recenseerde Hans Warren. Op de correspondentiekaarten uit maart en april 1992 kondigde de schrijfster, die we een beetje redactionele hulp hadden geboden, haar Maagd enthousiast als altijd aan. ‘Zij wordt vast een vriendin,’ voorspelde Hans Warren in mei 1989 terecht. In mijn gedachten is zij, de schrijfster van De maagd van Antwerpen, Het koekoeksjong en zoveel meer, gewoon een vriendin gebleven.

MARIO MOLEGRAAF