Vandaag is de laatste mogelijkheid om in de Zeeuwse Bibliotheekde expositie te bezoeken die is samengesteld rondom Een vriend voor de schemering. Niek Oele stuurde ons foto’s van een aantal bijzondere stukken die daar tentoongesteld zijn.

Manuscript van deel 2 van ‘Een vriend voor de schemering’

De zakagenda van HW in de week dat zijn moeder overleed

Overlijdenskaart van Warrens moeder

In de Gay Krant van vorige week een jubelende recensie van Een vriend voor de schemering. Alice van Gilst noemt het boek een’fascinerend’, ‘goed geschreven’ ‘prozajuweeltje’. Op www.rozegolf.nl een recensie door Remco van Schellen.Op www.literairnederland.nl was Een vriend voor de schemeringvorige week het boek van de week. Coen Peppelenbos schrijft onder andere:

De roman zit goed in elkaar en is op het tweede deel na met vaart geschreven. Er zitten mooie spiegelingen in het verhaal. Heste verwarmt het onderkoelde lichaam van de bewusteloze Bahri met haar naakte lichaam in het begin. In de nacht voor hun afscheid gaan ze dronken met elkaar naar bed, waarna Bahri in een diepe slaap valt. Je vraagt je af waarom Warren niet later in zijn leven alsnog geprobeerd heeft dit werk uit te geven.

In het Noordhollands Dagblad van 3 februari jl. recenseert Nico de Boeronder de kop ‘Leerling Molegraaf haalt zijn gram bij zijn leermeester’ zowelHet Wekkertje van 23:34 als Een vriend voor de schemering.

Hij [Molegraaf] schrijft (…) doorgaans warm over Warren. Dat zal beslistoprecht gemeend zijn. Maar als hij nu en dan, bijna terloops, onbarmhartiguithaalt naar zijn levensgezel ontkom je niet aan de indruk dat Molegraafvooral ook zijn gram wil halen. Wat hij schrijft is net zo persoonlijkals wat Warren in zijn dagboeken doet. Maar bij Warren, hoe openhartig,genadeloos en schaamteloos hij ook is, wordt het zelden gênant.Als tekstbezorger van Warrens nalatenschap is hij me liever. Zonder hemzouden we misschien ook niet gehoord hebben van de roman Een vriend van [sic!] de schemeringuit 1952. (…) Warren had in zijn dagboeken en novellen al aangetoonddat er in hem ook een romancier verscholen zat, die net als Reve putteuit zijn eigen leven en beschikte over een verfijnde schrijfstijl.En Een vriend voor de schemering getuigt daarvan.

Afgelopen vrijdag publiceerde NRC Handelsblad een recensie van Een vriend voor de schemering en Tussen Borssele en Parijs. Onder de kop ´Het beest moet eruit in Parijs´ bespreekt Janet Luis voornamelijk Warrens postume roman. Luis vindt het een ´contrastrijk en nogal curieus geval´. Het boek ´hangt daardoor enigszins uit het lood´. Ze vindt de nagelaten roman niet geslaagd of overtuigend. ´Ook in stilistisch opzicht vormt Een vriend voor de schemering geen soepel geheel. Vlotte spreektaal wordt afgewisseld met gedragen volzinnen waarin veel te veel beschreven wordt. (…)Warren heeft zijn stijl niet onder controle en zo is hij ook niet helemaal meester over zijn stof.´Het is eigenlijk jammer dat Luis noch andere critici stil staan bij de vraag waarom het tweede deel van Een vriend voor de schemering, het deel over Heste, zo heel anders van toon is. Lees je Geheim Dagboek goed, dan weet je dat Warren in 1947 begon aan een ´roman van het huis´, die hij de titel meegaf Een stem van over zee. Op 13 maart 1947 noteert Warren dat hij in deze roman is vastgelopen. Naar alle waarschijnlijkheid heeft Warren een deel van deze oude roman (of het geheel?) gevoegd in Een vriend voor de schemering, dat hij in 1952 voltooide.

In het weekblad Elsevier van deze week wordt Een vriend voor de schemering kort besproken.De recensent vindt het boek onvolmaakt, maar ziet in bijvoorbeeld de zwemscène wel het vakmanschap van de latere schrijver Hans Warren.